જેસોર અભયારણ્ય: રણ અને જંગલનો સુમેળ
જેસોર અભયારણ્ય અરવલ્લીના પહાડોમાં સ્થિત એક અભયારણ્ય છે, જે થરના રણની દક્ષિણે ફેલાયેલું છે અને તેનું વિસ્તાર ૧૮૦.૬૬ ચોરસ કિમી છે. આ અભયારણ્યમાં રણ અને સૂકા જંગલો ભેગા થાય છે, જે થરના રણની આગળ વધતા અટકાવવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
જેસોર અભયારણ્ય નજીકના સ્થળોમાં પાલનપુર (૩૨ કિમી) અને ઇકબાલગઢ (૯.૨ કિમી) છે. અહીંનું એક મુખ્ય આકર્ષણ કેદારનાથ મહાદેવનું મંદિર છે, જ્યાં ઓક્ટોબર-નવેમ્બરમાં ભાવિકોની મોટી ભીડ જોવા મળે છે.
અરવલ્લીની યસૂર ટેકરીઓમાં આવેલું સ્લોથ – રીંછ અભયારણ્ય આશરે ૧૮૦ ચો. કિ.મી.માં ફેલાયેલા સૂકા પાનખર જંગલોને આવરી લે છે. આ અભયારણ્ય રીંછના વસવાટ માટે જાણીતું છે, ઉપરાંત અહીં ચિત્તો, વાદળી આખલો, જંગલી ડુક્કર, સાકુરાળ અને વિવિધ પક્ષીઓ જોવા મળે છે. જંગલ બિલાડી, સીવીટ, કારાકલ, વરુ અને હાઈના જેવી અન્ય ખતરનાક પ્રજાતિઓ પણ અહીં જોવા મળે છે.
જેસોર હિલ, જે ગુજરાતનું બીજા ક્રમનું સૌથી મોટું શિખર છે, આ અભયારણ્યની ધરતીમાં આવેલું છે. અભયારણ્યમાં ૪૦૬ છોડની પ્રજાતિઓ છે, અને વિવિધ પ્રકારના પક્ષીઓ માટે અહીં અનુકૂળ વસવાટ છે. આ પ્રદેશના સરિસૃપોમાં સાપ, કાચબો અને વિવિધ ગરોળીઓનો સમાવેશ થાય છે. મૂની જી કી કુટિયા નજીક આ વિસ્તારના પ્રખ્યાત ભારતીય અજગરને જોવા મળે છે.