ડાંગ જિલ્લો : કુદરતી સૌંદર્ય અને ઐતિહાસિક વારસાનું મૌલીક મિશ્રણ.
ડાંગ જિલ્લો ગુજરાતના દક્ષિણ-પૂર્વ વિસ્તારમાં આવેલા કુદરતી સૌંદર્યથી ભરપૂર અને ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવતો એક મહત્વનો જિલ્લો છે. અહીં પ્રાચીન સંસ્કૃતિ, ઘનિષ્ઠ જંગલ, ધોધ, અને આદિવાસી પરંપરાઓનું વિશિષ્ટ મિશ્રણ જોવા મળે છે.
મુખ્ય માહિતી:
વિસ્તાર: 1,764 ચો.કિમી
વસ્તી (2011): 2,28,291
મથક: આહવા
પ્રમુખ નદી: પૂર્ણા
પ્રાકૃતિક અને પર્યટન સ્થળો:
સાપુતારા હિલ સ્ટેશન: ગુજરાતનું એકમાત્ર હિલ સ્ટેશન, જે પ્રવાસીઓમાં લોકપ્રિય છે.
શિવ ઘાટ: અહીંનો ધોધ અને શિવમંદિર પ્રસિદ્ધ છે.
શબરીધામ: આ સ્થળે ભગવાન રામ અને શબરીના ઐતિહાસિક પ્રસંગો સાથે જોડાયેલું છે.
માયા દેવી મંદિર: પૂર્ણા નદીના કિનારે આવેલું આ મંદિર શાંતિપ્રદ પર્યટન સ્થળ છે.
સનસેટ પોઈન્ટ: આહવામાંથી સૂર્યાસ્ત અને કુદરતી દ્રશ્યનો આકર્ષક નજારો.
આદિવાસી જનજીવન અને પરંપરાઓ:
ડાંગમાં મુખ્યત્વે આદિવાસી જાતિઓ વસે છે જેમકે:
ભીલ
વરલી
કુણબી
કોટવાલિયા
આ લોકોની આર્થિક પ્રવૃત્તિ મુખ્યત્વે ખેતી અને વનઉત્પાદન છે. રાગી અને ડાંગર અહીંના મુખ્ય પાકો છે.
ઐતિહાસિક મહત્વ:
ડાંગનો ઇતિહાસ રામાયણકાળથી મહત્વનો માનવામાં આવે છે. આ વિસ્તાર રામના વનવાસ દરમિયાન દંડકારણ્ય તરીકે ઓળખાતો હતો. અંગ્રેજોના સમયમાં ડાંગના પાંચ રાજાઓએ તેમની ધરતી બચાવવા માટે એક સાથે લડત આપી હતી.
અર્થતંત્ર:
ડાંગ જિલ્લો પંચાયતી રાજ મંત્રાલયના પછાત જિલ્લાઓમાં સમાવિષ્ટ છે. અહીંના રાજવીને હાલમાં પણ ભારત સરકાર તરફથી દર મહિને પેન્શન આપવામાં આવે છે.
જંગલ અને વન્યજીવ:
પૂર્ણા વન્યજીવ અભયારણ્ય અને વાંસદા નેશનલ પાર્ક પ્રખ્યાત છે. અહીં ઘન જંગલમાં જંગલી પ્રાણી અને પક્ષીઓના વિવિધ પ્રકારો જોવા મળે છે.
વિશિષ્ટતા:
આ જિલ્લાની 72% વસ્તી આદિવાસી છે, અને આહવામાં દર વર્ષે યોજાતા પરંપરાગત શાહી સમારોહ "ડાંગ દરબાર"માં ડાંગના રાજવી અને સ્થાનિક લોકો ઉત્સાહપૂર્વક ભાગ લે છે.
સફર માટે શ્રેષ્ઠ સમય:
મોનસૂન અને શિયાળાની ઋતુ અહીંની કુદરતી સુંદરતા જોવા માટે શ્રેષ્ઠ ગણાય છે.