બંગાળની અનોખી ભેટ: શ્રીઅરવિંદ

 બંગાળની અનોખી ભેટ: શ્રી અરવિંદ

સશ્ય શ્યામલા બંગાળની ભૂમિ ભારતમાતાના ચરણમાં એક પછી એક સપૂતોની ભેટ ચઢાવી છે. ચૈતન્ય મહાપ્રભુની કૃષ્ણભક્તિથી શરૂ થઈ, રાજા રામમોહનરાયના નવજાગૃતિ આંદોલનથી લઈને સ્વામી વિવેકાનંદના વૈશ્વિક વિચારોથી બંગાળે દેશને ચમકાવ્યો છે. આ જ ભૂમિએ એક અનોખી ભેટ રૂપે ભારતને શ્રીઅરવિંદ આપવામાં આવ્યા, જેમણે આધ્યાત્મિકતા, રાષ્ટ્રભક્તિ અને માનવતાના નવા મથક સ્થાપિત કર્યા.

શ્રીઅરવિંદ: શરુઆત

શ્રીઅરવિંદનો જન્મ ૧૫ ઑગસ્ટ, ૧૮૭૨ના રોજ કોલકાતા નજીકના કોન્નગરમાં થયો. તેઓ ડૉ. કૃષ્ણધન ઘોષ અને સ્વર્ણલતા દેવીના પુત્ર હતા. શ્રીઅરવિંદના પિતા ઇંગ્લેન્ડથી તબીબી ડિગ્રી મેળવી આવ્યા હતા અને તે સમયના આધુનિક વિચારો ધરાવતા હતા. તેમ છતાં તેઓ ભારતીય મૂલ્યો અને કુટુંબ પ્રત્યે ભાવુક હતા. માતા સ્વર્ણલતા, જેઓ કવિહૃદય અને ઉત્સાહી સ્ત્રી હતી, બાળકો માટે પ્રેમ અને પ્રેરણાનું સ્ત્રોત બની.

અંગ્રેજી ઉછેર અને આધુનિક શિક્ષણ

શ્રીઅરવિંદના પિતાએ તેમને પૂરેપૂરા અંગ્રેજી શૈલીમાં ઉછેરવા મિસ પેગેટ નામની અંગ્રેજી ગુવર્નેસ રાખી. આથી તેઓ શરુઆતથી જ અંગ્રેજી ભાષા અને સંસ્કૃતિમાં નિપુણ બન્યા. ત્યારબાદ, તેઓના શિક્ષણ માટે ઇંગ્લેન્ડ મોકલવામાં આવ્યા. શ્રીઅરવિંદે કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીમાંથી ઉચ્ચ અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો અને સાથે સાથે ક્લાસિકલ ભાષાઓમાં પણ પ્રભુત્વ મેળવ્યું.

ક્રાંતિકારીનું માનસપટ

ઇંગ્લેન્ડથી પાછા ફરી, શ્રીઅરવિંદે દેશને બ્રિટિશ શાસનથી મુક્ત કરાવવાની તીવ્ર ઇચ્છા સાથે ક્રાંતિકારી પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાયા. તેમણે શારીરિક સ્વતંત્રતા ઉપરાંત માનસિક અને આધ્યાત્મિક મુક્તિ પર ભાર મૂક્યો. તેઓએ માનેવું કે દેશનું સાચું પ્રગતિપથ આધ્યાત્મિક જાગૃતિથી જ શરૂ થાય છે.

આધ્યાત્મિકતા તરફ યાત્રા

શ્રીઅરવિંદે જીવનના મિડ પોઇન્ટ પર પોતાની દિશાને બદલી અને સંપૂર્ણપણે આધ્યાત્મિક જીવન અપનાવ્યું. પોન્ડિચેરીમાં સ્થાયી થઈને તેમણે ધ્યાયન અને યોગ દ્વારા નવજીવનના મંત્ર આપ્યા. તેમની રચનાઓ જેમ કે "દિવ્ય જીવન" અને "સાવિત્રી" માત્ર સાહિત્યની કૃતિઓ નથી, પરંતુ આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શન છે.

વારસો

શ્રીઅરવિંદના જીવન અને વિચારધારાએ માત્ર ભારતજ નહીં, વિશ્વને પણ પ્રભાવિત કર્યું છે. બંગાળની આ અનોખી ભેટ આજે પણ માનવતાના જીવનમાં પ્રકાશ પાથરી રહી છે.

શ્રીઅરવિંદને ભારતના આધ્યાત્મિક પથદર્શક તરીકે પત્રિય શક્ય છે, જેમણે આધુનિકતાને આધ્યાત્મિકતાથી જોડવાનો એક અનોખો પુલ બાંધી દીધો છે.

શ્રી અરવિંદ વિચારધારા 

લેખક : જ્યોતિબહેન થાનકી

સારાંશ : પેજ નંબર 1થી 4