હાઈડ્રોપોનિક્સ: મલ્ટીનેશનલ કંપની છોડીને ખેતીમાં સફળતાની નવી રીત અપનાવનારા નવીન શર્માની કહાણી
હાઈડ્રોપોનિક્સ ખેતી એટલે શું?
હાઈડ્રોપોનિક્સ ખેતી એ જમીન વગર પાક ઉગાડવાની આધુનિક ટેકનિક છે, જ્યાં પોષક તત્વોથી ભરપૂર પાણીનો ઉપયોગ કરીને છોડ ઉગાડવામાં આવે છે. આ પદ્ધતિમાં માટીના બદલે પોષક દ્રાવણ અને ક્યારેક ઇનર્ટ મટિરિયલ્સ (જેવું કે કોયર પીઠ, પર્લાઇટ, કે વિર્મિક્યુલાઇટ) નો આધાર લેવાય છે.
હાઈડ્રોપોનિક્સ ખેતી એ જમીન વગર પાક ઉગાડવાની તકનીક છે, જેમાં પાણી સાથે પોષક તત્વો આપીને છોડ ઉગાડવામાં આવે છે. હિમાચલ પ્રદેશના નવીન શર્મા જે રીતે આ ટેકનિક દ્વારા સફળ થયા છે, તે વિધિને વધુ સમજવા માટે અહીં કેટલીક વિશેષતાઓ અને તથ્યો રજૂ કરવામાં આવે છે:
હાઈડ્રોપોનિક્સ: મલ્ટીનેશનલ કંપની છોડીને ખેતીમાં સફળતાની નવી રીત અપનાવનારા નવીન શર્માની કહાણી
આજકાલ ભારતીય ખેતી ક્ષેત્રમાં નવી ટેકનોલોજી અને ટેક્નિક્સનો ઉપયોગ કરી ખેડુતો જુસ્સાથી પ્રયોગ કરી રહ્યાં છે. એવી જ પ્રેરણાદાયક કહાણી છે હિમાચલ પ્રદેશના જોગિંદર નગરમાં રહેતા 43 વર્ષીય નવીન શર્માની. નવીન, જે એક બીટેક ગ્રેજ્યુએટ છે અને MNCsમાં 16-17 વર્ષનો અનુભવ ધરાવે છે, આજે હાઈડ્રોપોનિક ટેકનિકથી સફળતાનું એક નવીન માદરું રચી રહ્યા છે.
કેવી રીતે શરૂ થયો આ સફર?
નવીન કોવિડ પહેલાં હિમાચલ પ્રદેશના પ્રોજેક્ટ માટે આવ્યા હતા. ત્યાં તેમની મુલાકાત તેમના મિત્ર સાથે થઈ, જે એક્વાપોનિક્સમાં PHD કરી રહ્યા હતા. આ મુલાકાતે તેમની ખેતી માટે પરંપરાગત મોસમી અવરોધો અને જંતુઓના ડર સામે હાઈડ્રોપોનિક્સ જેવું મજબૂત વિકલ્પ પ્રદાન કર્યું.
હાઈડ્રોપોનિક્સ: ખેતીમાં સંભવિત ભવિષ્ય
500 વર્ગમીટરના પ્લોટમાં હાઈડ્રોપોનિક્સનો સેટઅપ સ્થાપિત કરીને નવીનભાઈએ માટી વગર પાણીની ખાસ બચતવાળી આ તકનીકનો લાભ ઉઠાવવાનો નક્કી કર્યો. હાઈડ્રોપોનિક્સમાં પોષક તત્વોથી ભરપૂર પાણીનો ઉપયોગ થાય છે અને પરંપરાગત ખેતી કરતાં માત્ર 10% પાણીની જરૂર પડે છે.
હાઈડ્રોપોનિક ટેકનિકના ફાયદા
1. માટીનો ઉપયોગ નહીં: માટી તૈયાર કરવાની કે તેની ફળદ્રુપતાને જાળવવાની ઝંઝટથી મુક્તિ.
2. નિયંત્રિત વાતાવરણ: મોસમી પાવર અથવા જંતુઓના જોખમ વગર પાક ઉત્પાદન.
3. પાણીની બચત: પરંપરાગત ખેતીની સરખામણીએ હાઈડ્રોપોનિક્સમાં પાણીનો ખૂબ ઓછો વપરાશ થાય છે.
4. આધુનિક ખેતી: ઓર્ગેનિક અને પોષક તત્વોથી ભરપૂર ઉત્પાદનો.
પ્રેરણાદાયક પહેલ
નવીન શર્માની આ ટેકનિકથી એમ દર્શાવાયું છે કે, નવા જમાનાની ટેકનોલોજી અપનાવી ખેડૂત પણ સસ્ટેનેબલ ખેતી કરી શકે છે.
અંતે, ટેકનિક અપનાવો, પ્રગતિ પામી
આવી કિસ્સાઓ આપણને એક નવી દિશા બતાવે છે કે ટેક્નોલોજી અને દૃઢ ઈરાદા સાથે ખેતીને નવી ઊંચાઈ પર લઈ જવી શક્ય છે.